Boşanma Davası Nasıl Açılır?

Boşanma davası; tarafların evlilik birliğini sonlandıran durumlardan biridir. Taraflar evlilik birliğini sonlandırmaya karar verdiklerinde Türk Medeni Kanunu’nda yer alan özel veya genel nedenli boşanma sebeplerinden biri veya birkaçına dayanmak zorundadırlar.  Özel Boşanma Sebepleri; Zina (Aldatma), Hayata Kast- Pek Kötü veya Onur Kırıcı Davranış, Suç İşleme ve Haysiyetsiz Hayat Sürme, Terk ve Akıl Hastalığıdır. Genel Boşanma Sebepleri ise; Evlilik Birliğinin Temelden Sarsılması ile Ortak Hayatın Yeniden Kurulamamadır. Taraflar Kanun’da sayılan bu sebeplerden biri veya birkaçının varlığı halinde boşanma davası açabilmektedir. 

Taraflar boşanma davası açarken, boşanma nedeninin tespitinin yanı sıra hangi tür boşanmayla boşanacaklarına da karar vermelidir. Nitekim boşanma davası Çekişmeli ve Çekişmesiz(Anlaşmalı) boşanma olarak açılabilmektedir. Evlilik birliği en az bir yıl sürmüş olup tarafların her ikisi de boşanma ve boşanmaya bağlı unusurlarda tam olarak mutabıksa; Anlaşmalı Boşanma ile boşanabilecektir.  Ancak taraflardan birisi boşanmak istiyor, diğeri istemiyor ise ya da boşanmanın diğer unsurlarında anlaşamıyor ise Çekişmeli Boşanma Davası açılması gerekmektedir. 

Boşanma sebebine ve boşanma davası türüne karar vererek boşanma davası açtıktan  sonra davacının dava dilekçesi ile birlikte mahkeme tarafından verilen tensip zaptı davalı tarafa tebliğ edilmektedir. Davalının eline ulaşan tebligatın tarihi cevap süresinin başlaması açısından önem arz etmektedir. Zira tebligat tarihinden itibaren dava dilekçesine cevap dilekçesi sunmak için yasal süre başlayacaktır. Dilekçeler aşaması; dava dilekçesi, cevap dilekçesi, cevaba cevap dilekçesi(replik) ve ikinci cevap dilekçesinden (düplik) oluşmaktadır. Dilekçeler teatisinin tamamlanmasından sonra ön inceleme duruşması yapılacaktır. Anlaşmalı boşanma davasında ise anlaşmalı boşanma davası dilekçesi  ile tarafların imzalamış olduğu  anlaşmalı boşanma protokolünün sunumu yeterli olup Anlaşmalı boşanma davasında dilekçeler aşaması bulunmamaktadır.

 

Boşanma davası açılmış olup davacı ya da davalı kendini bir avukat ile temsil ettirmiyorsa muhakkak duruşmalara katılması gerekmektedir. Davacı, boşanma davası açar ancak duruşmalara katılmazsa davası takipsizlik nedeniyle düşecektir. Hakim, davacının duruşmaya gelmemesi nedeniyle dosyasında düşme kararı verecek ve müracaata bırakacaktır. Dava, davacının üç ay içerisinde dosya yenileninceye kadar işlemden kaldırılacaktır. Üç ay içerisinde yenilenmeyen davalar ise açılmamış kabul edilecektir.Davalı tarafın duruşmaya gelmemesi ve kendisini bir boşanma avukatı ile temsil ettirmemesi halinde dava davalının yokluğunda  görülmeye devam edecek olup davalı, yokluğunda yapılan işlemlere itiraz edemeyecektir.

 

 

Boşanma davalarında görevli mahkeme AİLE MAHKEMELERİDİR.  Aile mahkemesi boşanma davasının tüm hukuki sonuçlarını karar vermeye yetkilidir. Ancak Aile Mahkemesi bulunmayan ilçelerde, Aile Mahkemesi  sıfatıyla ASLİYE HUKUK MAHKEMELERİ görevlidir.

 

 

Türk Medeni Kanunu’nun 168. Maddesi;  

“Boşanma veya ayrılık davalarında yetkili mahkeme, eşlerden birinin yerleşim yeri veya davadan önce son defa altı aydan beri birlikte oturdukları yer mahkemesidir.” Hükmü uyarınca taraflar ikametgahlarının bulunduğu yerde bulunan Aile Mahkemesinde dava açabileceklerdir. Boşanma davalarında yetkili mahkeme kesin yetkili değildir. Bu nedenle evi terk eden eş terk ettikten sonraki yerleşim yerindeki Aile Mahkemesi’nde de boşanma davası açabilmektedir. 

Anlaşmalı boşanma davasında taraflardan her biri kendisini avukat ile temsil ettiriyor olsa dahi duruşmaya bizatihi katılmakla yükümlüdür. Hâkim huzurunda boşanma iradelerini  bizzat beyan etmeleri halinde tek celsede karara bağlanmaktadır. 

 

Anlaşmalı boşanma davaları; tüm hukuki sürecin doğru yürütülmesi sonucunda 1 ile 3 ay arasında değişen bir sürede sonuçlanmaktadır. 

Çekişmeli boşanma davaları ise mahkemenin çalışma yoğunluğu ve iş yüküne göre değişkenlik göstermektedir. Nitekim hakimin tarafların boşanmasına karar verebilmesi için bir yargıya sahip olması gerekmektedir. Hakimde söz konusu yargının oluşabilmesi için ise dilekçelerin teatisi aşamalarının tamamlanmasının ardından tanıkların dinlenmesi, diğer delillerin incelenmesi gerekmektedir.Mevzuata uygun olarak takip edilen çekişmeli boşanma davası yaklaşık olarak 1.5- 2 yıl gibi bir zamanda sonuçlanmakta olup Yargıtay süreci hariçtir. 

Tedbir Nafakası: Boşanma davası açılmadan önce veya açıldıktan sonra hükmedilmesi mümkündür. Bu nafaka herhangi bir eşin veya ergin olmayan çocuğun (18 yaşından küçük çocuklar için geçerli) geçimini sağlamak için uygun görülecek bir tutar üzerinden hükmedilen nafakadır. 

 

İştirak Nafakası: Boşanma davası sonuçlandığı takdirde hükmedilir. Çocuğun velayeti kendisinde olmayan eşin, çocuğun velayeti kendisinde olan eşe çocuğun giderlerine katılmasını sağlamak üzere ödemek durumunda kaldığı nafaka türüdür. Bu nafakaya hükmedilmesi için kusurlu olma şartı aranmamıştır

 

Yoksulluk Nafakası: Evlilik birliğinin boşanma kararı ile sona ermesi sonucunda yoksulluğa düşecek eşe , diğer eşin ödemek durumunda kaldığı nafakadır. Bu hususta dikkat edilmesi gereken;  yoksulluk nafakasının talep edilebilmesi için temel şart “boşanma nedeniyle yoksulluğa düşmektir.” Bununla birlikte talep olamaması halinde yoksulluk nafakasına hakim tarafından kendiliğinden hükmedilemez. Bu nedenle yoksulluk nafakasına hak kazanmak isteyen tarafın, bunu mutlaka talep etmesi gerekmektedir. 

Boşanma davalarında kadın ve erkek taraf tamamen eşit haklara sahiptir. Bu nedenle erkek de gerekli koşullar sağlandığı takdirde kadından nafaka talebinde bulunabilmektedir.