Deneme süresinde işten ayrılma veya çıkarılma, iş dünyasında sıkça karşılaşılan bir durumdur. Deneme süresi; iş sözleşmesine eklenen bir maddeyle, çalışanın çalışma koşullarını görüp işe uygunluğuna bakması ve işverenin çalışanın üstlendiği işi yapma becerisini ölçtüğü süreçtir. İşçi ve işveren arasındaki ilişkiler bu süreçte başlar. Karşılıklı sorumluluk ve güven gerektiren deneme süresinde işçi işten ayrılmak isteyebilir ya da işveren işçinin işi bırakmasını isteyebilir. Bu yazıda deneme süresinde işten ayrılma dilekçesi, deneme süresinde habersiz işten ayrılma, deneme süresinde işten çıkarma yazısı örneği, deneme süresinde işten ayrılma maaş, 1 ay içinde işten ayrılma, deneme süresi içinde fesih bildirimi ve deneme süresinde istifa gibi konular ele alınacaktır.
İçindekiler
Çalışanın Deneme Süresi Nasıl Belirlenir?
Bir iş sözleşmesi, deneme süresini kendiliğinden içermez. İşveren ve işçi, iş sözleşmesine deneme kaydı koyabilir. Bu kayıt belirli süreli ya da belirsiz süreli iş sözleşmelerine konabilir. İş akdi yapılmadan önce ya da yapılırken bu kayıt konmalıdır. Hizmet sözleşmesi fiilen gerçekleştirilirken bu kayıt konulamaz. Sözleşmede deneme süresi olduğunu iddia eden işçi ya da işveren bu maddeyi ispat etmek zorundadır. Yani bir işe yeni başlanması yalnızca deneme süresinde olduğunu ispatlamaz. Yasal olarak deneme süresinin iş sözleşmesinde belirtilmesi gereklidir. Deneme süreleri farklı çalışanlar için farklı sürelerde belirlenebilir. Fakat geçerli bir objektif nedene bağlanmayan farklılık, yasalarca ayrımcılık yasağına aykırılık teşkil edebilir.
İşe Alımda Deneme Süresi Ne Kadardır?
Yasal olarak bir işçinin deneme süresi en fazla 2 ay olabilir. Fakat toplu iş sözleşmeleriyle bu süre 4 ay olabilir. Deneme süresi, işçinin fiilen hizmete başladığı tarihte başlar. Bu yüzden iş sözleşmesinin yapıldığı tarih değil hizmete başlama tarihi göz önüne alınır. Daha önce aynı işyerinde çalışan bir işçinin tekrar deneme süresine tabi tutulması dürüstlük ilkesine aykırıdır. Fakat işyerinde işçiyken sakatlanan engelli, eski hükümlü ya da terör mağduru işçinin öncelik tanınarak işe alınmasında, askerlik ya da kanundan kaynaklanan başka bir ödev sebebiyle işten ayrılan işçinin yeniden işe alımında ya da hastalanan ve 1 içinde iyileşen gazetecinin tekrar işe alınmasında deneme süresi konabilir.
Deneme süresi içinde işçi, sendikal faaliyetlere katılabilir ve sendikal faaliyetleri organize edebilir. Toplu iş sözleşmesi ve grev hakkından faydalanabilir. Yani deneme süresinde olan çalışan bu tür faaliyet haklarından asla mahkum bırakılamaz.
İşçinin Deneme Süresi Sonrası İşten Ayrılması ya da Çıkarılması
Deneme süreci iki taraf içinde başarılı bir şekilde geçirilirse ya da iş sözleşmesinin feshi hakkı kullanılmazsa iş sözleşmesi deneme süresini de içerecek kapsayarak nihai bir iş sözleşmesi niteliği kazanır. Deneme süresi içinde hem işveren hem de işçi, iş akdi bildirim sürelerine uymaksızın ve tazminatsız iş akdini feshedebilir. Deneme süresinden sonraki iş akdi feshi ise kural olarak hemen ve tazminatsız gerçekleşmez. Bu durumda kıdemi 0-6 ay arasında olan çalışanlar için 2 hafta, kıdemi 6 ay-1 yıl arasında olan çalışanlar için 4 hafta, kıdemi 1-3 arasında olan çalışanlar için 6 hafta ve kıdemi 3 yıldan fazla olan çalışanlar için 8 hafta ihbar süresi vardır.
Deneme süresinde gerçekleştirilecek fesih için sözleşmeye cezai koşul konulamaz. Deneme süresindeki çalışanların da SGK’ya bildirilmesi ve bu süre içinde sigorta primlerinin ödenmesi gerekir.
Deneme Süresinde İşten Ayrılma Dilekçesi
……/…../20…
Firma ünvanı
Konu: Deneme süreli iş sözleşmesinin feshi ( İstifa )
Sayın ilgili
…./…./20….. tarihinden itibaren görev yapmakta olduğum firmanızdan, 2 aylık deneme süresi içerisinde, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 15. maddesinde yer alan “Deneme süresi içinde taraflar iş sözleşmesini bildirim süresine gerek olmaksızın ve tazminatsız feshedebilir” hükmü gereğince işten …./…./……. tarihi itibariyle ayrılıyorum.
Bilgilerinize arz ederim,
Saygılarımla,
İsim Soyisim
İmza