İş Kanunun 20.maddesi ile düzenlenen ve güvence altına alınan İşe İade Davası, işçinin iş sözleşmesinin herhangi bir nedene bağlı kalınmadan fesh edilmesi durumunda açılabilir. Herhangi bir neden gösterilerek işten çıkarma yapıldıysa ve işçi bu nedeni doğru bulmuyorsa da dava açma hakkı vardır. İşe İade Davalarında işçi davacı ve işveren davalı konumundadır.
İşe iade davasının açılmasının temel nedeni fesh edilen sözleşmesinin feshinin geçersiz olduğunun kanıtlanmasıdır. Mağdur olduğunuz iddia eden işçinin işe iade davası açmadan sadece kötü niyet tazminat talebinde bulunma hakkı yoktur. Bu aşamada ortada yazılı ve her iki tarafın imzalamış olduğu bir anlaşma olma şartı aranmaz. İşveren ve işçi arasında devam eden bir çalışmanın olması halinde iş sözleşmesinin kurulmuş olduğu var sayılır.
İşe İade Davası Hangi Şartlar Altında Açılabilir?
İşçinin İşe İade Davası açmadan önce gerekli şartları taşıyıp taşımadığını gözden geçirmelidir. Ortaya sunulan şartların en az birinin eksik olması davanın reddiyle sonuçlanma ihtimalinin artmasına neden olur. Bu aşamada ilk kural taraflar arasında yapılan sözleşmenin süresiz olma zorunluluğudur. Belli süreliğine yapılan iş ortaklıklarının sonunda işçinin sürecin sonuna gelmiş olması dava hakkı doğurmaz. Belli bir süreliğine sözleşme hazırlanmış ve sürenin sonunda yenilenmişse bu durum işçiye dava açma hakkı tanır.
İşe İade Davasının açılabilmesi için işçinin ilgili iş yerinde ve işverenin yanında en az 6 ay çalışmış olması şartı aranır. Bu şartın bulunmaması davanın direk olarak reddine neden olarak gösterilir. Yine bu davada işverenin en az 30 personeli olması şartı aranır. Aynı işverene ait birden fazla adres olması halindeyse toplam işçi sayısı dikkate alınır. Davanın işçiye tanınan süre içerisinde açılması da bir diğer zorunluluktur.
İşe İade Davasının açılabilmesi için; iş sözleşmesinin feshinin bildirildiği süreden itibaren 1 ay içinde dava açılması zorunludur. Açılan davanın iki ay içinde sonuçlandırılması zorunludur. Bu durumda kararın kesinleşmesi beklenir. Sonuç Yargıtay nezdinde temyiz edilirse kurumun kararı gözden geçirerek kararını açıklaması için süre 1 ayla sınırlandırılmıştır.
Davanın ispat yükü; tamamen işverene verilmiştir. Bu aşamada işverenin iş sözleşmesini neden fesh ettiğine dair gerçek ve inandırıcı sebebi mahkemeye sunmalıdır. Sunulan sebebe işçinin itiraz etmesi halindeyse ispat yükümlülüğü karşı tarafa geçer. İşverenin yanında çalışanların tanık olarak dinlenmesi ve bu tanıklığa bakarak feshin kabul edilmesi söz konusu değildir.
İşçi Lehine Yorum İlkesi Nedir?
İşe İade Davaları basit yargılama usulüne göre bakılır. Bu tür davalarda işçi lehine yorum ilkesi geçerlidir. Bunun sonucu olarak da 2 ay gibi kısa süre içinde işçinin işine kavuşması sağlanır. İşe iade davaları seri muhakeme usulüne göre sonuçlandırılır. Davanın işçi lehine sonuçlanması halinde işçinin işverene başvurması gerekir. İşverenin işçiyi işe başlatma süresinin 1 ayı geçmemesi istenir. Kararın işçiye tebliğ edilmesinin ardından geçen ilk 10 gün içinde işçinin çalışma isteğini işverene bildirmesi istenir.
İşçinin işe başlama başvurusu yapmasına rağmen işverenin işçiyi işe almaması halinde tazminat ödemesi gerekir. İşe başlatma tazminatı işçinin kıdem hakkı ve çıplak aylığı üzerinden hesaplanır. İşçinin iş yerinde;
* 6 ay ile 5 yıl arasında çalışması halinde 4 aylık,
* 5 yıl ile 15 yıl arasında çalışması halinde 5 aylık ve
* 15 yıldan fazla çalışması halinde 6 ila 8 aylık tazminat alma hakkı doğar.
Davanın sonunda işçinin işe başlaması halindeyse boşta kaldığı dönemin tazminatı ödenir. Ücret ve diğer hakların hesaplanarak işçiye ödenmesi gereken süre en fazla 4 ay olabilir.
Diğer Yazılarımız:
“İşe iade davası” Feshin son çare olması ilkesi
İşçi Hangi Durumda İşe İade Davası Açabilir?