Mülga 1475 sayılı İş Kanunu’nun 14. Maddesi, işçinin kıdem tazminatına hak kazanacağı durumları düzenlemiştir. Mülga 1475 sayılı İş Kanunu’nun 14. Maddesi’nin 5. Fıkrası ise; işçiye belirli bir prim gün sayısını ve sigortalılık yılını doldurması durumunda kendi isteği ile işten ayrılma ve kıdem tazminatı alma hakkı tanır.
İçindekiler
Emeklilik Nedeniyle İş Akdi Feshinin Koşulları Nelerdir?
Emeklilik nedeniyle iş akdi fesihlerinde uyulması gereken bazı koşullar vardır. Bu koşullar çalışanın sigorta başlangıç tarihine göre değişiklik gösterir. 15 yıl 3600 gün şartı ile çalışanların kıdem tazminatına hak kazanabilmesi için sigorta girişinin 08.09.1999 tarihinden önce yapılmış olması gerekir. İlk sigorta girişi 08.09.1999 tarihinden önce olanlar, 3600 gün sigorta primi yatırılmış olması durumunda ve 15 yıldır sigortalı olması şartı ile iş akdini feshedebilirler. 25 yıl 4500 gün şartı ile çalışanların kıdem tazminatına hak kazanabilmesi için sigorta girişinin 08.09.1999 tarihinden sonra yapılmış olması, 25 yıldır sigortalı olması ve 4500 gün sigorta primi ödemiş olma şartlarını sağlaması gereklidir. Bu şartları sağlayan çalışanlar emeklilik nedeni ile fesih hakkı kazanır. Bu koşulları sağlayan işçi, sigorta müdürlüklerine başvurmalı ve bu şartları sağladığını kurumdan alacağı belge ile kanıtlamalı, bu belge ile işverine başvurmak zorundadır.
Emeklilik Nedeniyle İş Akdinin İşveren Tarafından Feshi Cezası Nedir?
4857 Sayılı İş Kanunu’nun 120. maddesi yollamasıyla, halen yürürlükte bulunan mülga 1475 Sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesinin 11. fıkrası hükmüne göre, kıdem tazminatının gününde ödenmemesi halinde faiz başlangıcı fesih tarihi olacak ve mevduata uygulanan en yüksek faiz ile birlikte ödenmesi yönünde karar verilecektir. Emeklilik nedeniyle işten çıkarma durumunda en yüksek faiz ile birlikte işveren işçinin kıdem tazminatını ödemek zorundadır. Yaşlılık, malullük maaşı ya da toptan ödeme almak için işyerinden ayrılma durumunda, çalışan bağlı bulunduğu kuruma başvurduğunu belgelemek zorundadır. Bu durumda faiz başlangıcı bahsedilen belgenin işverene verildiği tarihtir.
Çalışan Emeklilik Sebebiyle Fesih Halinde İhbar Tazminatına Hak Kazanır mı?
Çalışanın, emeklilik nedeniyle fesih hakkını kullandığı zaman ihbar süresi tanıma yükümlülüğü bulunmaz. İşveren işçiyi ihbar süresinde zorlayamaz işçi de emeklilik nedeniyle işten ayrılma ihbar tazminatı talep edemez. Dolayısıyla emeklilik nedeniyle fesih ihbar süresi bulunmamaktadır. Bu konuda verilen Yargıtay 7. Hukuk Dairesi’nin 2016/33861 E., 2016/17414 K. sayılı ve 24.10.2016 tarihli kararı şu şekildedir: “İhbar tazminatı, iş sözleşmesini fesheden tarafın karşı tarafa ödemesi gereken bir tazminat olması nedeniyle, iş sözleşmesini fesheden tarafın feshi haklı bir nedene dayansa dahi, ihbar tazminatına hak kazanması mümkün olmaz. İşçinin 1475 Sayılı Kanun’un 14. maddesi hükümleri uyarınca emeklilik, muvazzaf askerlik, evlilik gibi sebeplerle iş sözleşmesini feshetmesi durumunda ihbar tazminatı talep hakkı bulunmamaktadır. Anılan fesihlerde işveren de ihbar tazminatı talep edemez.”
İşçi Kaz Kez Emeklilik Nedeniyle Fesih Hakkını Kullanarak Kıdem Tazminatı Alabilir?
SGK, uygulamada işçiye yalnızca iki kez emeklilik nedeni ile kıdem tazminatı almaya hak kazandığına dair yazı vermektedir. Bu yüzden çalışan, emeklilik sebebi ile fesih yoluna iki kez başvurabilir.
Emeklilik Kıdem Tazminatı Hesaplama
Her bir yıl için çalışana 30 günlük yani aylık brüt ücret tazminat ödenir. Toplam tazminat miktarı da, işçinin son aldığı aylık brüt ücretin, o işyerinde çalıştığı yıl süresi ile çarpılması sonucu bulunur. Örneğin çalıştığınız işyerinde son aldığınız brüt ücret 5000 liraysa ve işyerinde 10 yıldır çalışıyorsanız ve işten çıkartıldaysanız bu durumda kıdem tazminatınız 50.000 liradır. Bu ücretin içinde yemek, ikramiye, prim ve yol yardımı gibi tüm ödemeler de tazminat hesabına katılır. Kıdem tazminatında vergi olarak yalnızca damga vergisi alınır. Kıdem tazminatı hesaplaması aylık brüt tutar üzerinden hesaplanır ve aylık brüt tutarın bir tavan sınırı mevcuttur. 2018 yılı için kıdem tazminatı tavan tutarı 5.001,76 TL’dir. Yani kıdem tazminatı hesaplaması yapılırken en fazla 5.001,76 TL üzerinden hesap yapılır.
Emeklilik Nedeniyle Kıdem Tazminatı Dilekçe Örneği
……/…../201..
…………………………………………………………(İşveren ismi yazılacak)
Sosyal Güvenlik kayıtları bakımından emekliliğe hak kazandığım için …./…../20…. tarihinde işi bırakarak emekliye ayrılacağım. Emekliliğe hak kazanmış olduğuma dair Sosyal Güvenlik Kurumundan almış olduğum evrakı dilekçe ekinde sunuyorum.
1475 sayılı İş Kanununun 14üncü maddesinde yer alan hükümler gereğince kıdem tazminatımın ve sair diğer alacaklarımın aşağıda belirttiğim banka hesabıma ödenmesi hususunu saygıyla arz ediyorum.
İmza
Ad Soyad
T.C No :
Sicil No :
Adres :
Banka IBAN :
Diğer Yazılarımız:
Evlenen Kadının Kıdem Tazminatı Hakkı
İstifa Eden İşçinin Kıdem Tazminatı Hakkı