Kıdem tazminatı, bir çalışanın çeşitli nedenlerle işyerinden ayrılırken işveren tarafından iş kanunu uyarınca vermiş olduğu bir tazminat türüdür. Kıdem tazminatı bir anlamında çalışanın sigortasıdır. Kendi isteğiyle işten ayrılan yani istifa eden işçilerin bazı durumlarda kıdem tazminatı alma hakkı vardır. İstifa eden işçinin hakları nelerdir? İstifa eden tazminat alabilir mi 2018? Kendi isteğiyle işten ayrılan tazminat alabilir mi 2018? İşte tüm merak edilenlerin cevabı burada…
3600 Gün Koşulu Önemli
Kıdem tazminatı için bir işçinin aynı işyerinde en az 1 yıl süreyle çalışması ve isteği dışında işten ayrılması gereklidir. Askere gidecek olan genç erkekler ve evlendikten sonra 1 yıl içinde işinde ayrılan kadınlar, kıdem tazminatı almaya hak kazanır. Yani i̇stifa eden i̇şçinin kıdem tazminatı hakkı ancak bu koşullarda geçerli oluyor. Belli bir yerde uzun süre çalıştıktan sonra istifa eden çalışanların kıdem tazminatı alacağı ile ilgili yanlış bir algı mevcut. İşin doğrusu 15 yıl ve 3600 gün primle kıdem tazminatı hakkının kazanılmasıdır. Fakat burada da bazı koşulların sağlanması gerekiyor. 8 Eylül 1999 öncesi sigortalı olan, 15 yıl sigorta süresi ve 3600 gün prim koşulunu tamamlayarak yaşın dolmasını bekleyen kişiler, SGK’dan ‘Emeklilik hakkı elde etmiştir’ yazısı alıp bu yazıyı işverene verirse ve istifa ederse kıdem tazminatı almaya hak kazanıyor. 8 Eylül 1999 tarihinden sonra sigorta yaptıranlar için bu koşul geçerli değil. Yani istifa eden tazminat alacak yasası, yalnızca bu tarihten önce sigorta yaptıran 15 yıl ve 3600 gün koşulunu sağlayan kişiler için geçerlidir.
25 yıl ve 4500 gün şartı 8 Eylül 1999 tarihinden sonra sigorta yaptıranlar için geçerlidir. Yani 8 Eylül 1999’dan sonra sigorta başlangıç tarihinden itibaren 25 yıl geçen ve 4500 prim gününü dolduran i̇stifa eden i̇şçinin kıdem tazminatı almaya hak kazanır. İstifa eden işçi kıdem tazminatı alabilir mi yargıtay kararı diye merak edenler için yanıtlayalım. Bu işçiler, kıdem tazminatı alabilecektir.
Bunun dışında bazı şartları taşıyan işçiler de kıdem tazminatı hakkından faydalanabilir. Çalışmakta olduğu işyeri, bir belediye sınırını aşacak biçimde taşınırsa, işçi ile işveren arasında var olan hizmet sözleşmesinde aksi belirtilmediği takdirde işçi yeni adrese gitmek zorunda değildir. Bu durumda hizmet sözleşmesinin esaslı unsurlarından biri değiştirildiği için işveren, işçiye kıdem tazminatı ödemek zorundadır. İşçinin, kıdem tazminatı alabilmesi için 6 iş günü içinde başvuru yapması zorunludur.
Yasal olarak hamilelik ya da doğum sebebi ile işten ayrılmalar istifa olarak değerlendirildiği için bu işçiler, kıdem tazminatı hakkından yararlanamıyor. İş sözleşmesinde herhangi bir hüküm bulunmamasına rağmen, ücret artışlarındaki anlaşmazlık ve zam nedeniyle işinden istifa eden çalışan istifa etmiş sayılıyor ve kıdem tazminatından yararlanamıyor. Malullük aylığı sebebi ile işten ayrılan işçiler, kıdem tazminatına hak kazanır. İşyerinden kıdem tazminatı talep etmek için 10 yıllık zaman aşımı süresi var. İşçi, işyerinde çalışırken iş ve işyerinin niteliğinden kaynaklanan bir hastalık ya da hayati tehlikeye maruz kalırsa, iş akdini feshedip kıdem tazminatı almaya hak kazanır.
Mesleğinde en az 5 yıl çalışmış olan gazeticiler iş akdini feshedip istifa etseler bile kıdem tazminatı alabilir. Kıdem tazminatı hakkı gazetecinin mesleğe ilk giriş tarihinden itibaren hesaplanır.
Kıdem tazminatı hesaplaması için her 1 yıllık çalışma karşılığında 1 aylık brüt ücret tutarında kıdem tazminatı alınır. Bir yıldan artan süreler de oranlanır ve hesaplamaya dahil edilir. Kıdem tazminatı hesabında ücretin yanı sıra yol parası, düzenli ikramiye, çift maaş, prim, yemek parası gibi ek ücretler de dikkate alınır. Kıdem tazminatı hesaplanırken yalnızca Damga Vergisi alınır.
Diğer Yazılarımız:
Kıdem Tazminatı Zamanaşımı Değişikliği