Herhangi bir özel ya da devlet kurumunda faaliyet göstermekte olan çalışanların, belirlenmiş şartları taşıması halinde, işten çıkarılması ya da emekliye ayrılması durumlarında, kıdem tazminatı hakkı ortaya çıkmaktadır. Elbette ki kıdem tazminatı alabilmek için, yasalar tarafından belirlenmiş olan şartları taşıyor olmak en temel esastır. İlk olarak, kişinin işveren tarafından işine son verilmesi ilk şart olurken, bununda kendi içerisinde belirlenmiş kuralları olduğu bilinmelidir. Örnek olarak; bir çalışan, yüz kızartıcı herhangi bir suçtan dolayı işten çıkarılmış ise, doğal olarak iş veren bu konuda yasal anlamda haklı olacağından dolayı, çalıştırdığı kişiye kıdem tazminatı ödemek durumunda değildir. Bunun yanı sıra, sözleşme şartlarına uymayan işçi de kıdem tazminatı verilmeden işten atılabilir. Böylelikle de kıdem tazminatı alma hakkı ortadan kalkarken, kişi tazminatı verilmeden hak kayıplarına uğratılarak işletme ile ilişiği kesilecektir.
İçindekiler
Emekli olana kıdem tazminatı
Herhangi bir öze ya da devlet kurumunda, belirlenmiş yıllar içerisinde faaliyet göstermiş olan çalışan, en az 1 yıl süre ile çalışıyor olması kıdem tazminat hakkını ortaya çıkarmaktadır. 1 yıl altı çalışmış olan kişilerin kıdem tazminatı hakkı bulunmaz iken, yine kıdem tazminatı alacak gruplar içerisinde ‘’ emeklilik şartlarını taşıyan işçi ‘’ de yer alıyor. Eğer ki, gün/prim dolmuş ve emeklilik yaşı da gelmiş ise, bu durumda işletmeye yazılan bir dilekçe dahilinde kıdem tazminatı talebinde bulunulabilmektedir. Böylelikle örnek olarak; 25 çalışma yılı ele alınarak, aşağıda yer alan bilgiler kullanılarak, kıdem tazminatı hesaplanacaktır. Yine; taşeron işçi kıdem tazminatı dediğimizde de akla aynı bilgiler gelirken, ilk olarak kıdem tazminatı hesabı için gerekli bilgilere yer verildikten sonra, taşeron işçi için de 2 başlık altında bilgiler sunulabilir.
Kıdem tazminatı hesabı için gereken bilgiler nelerdir?
Kıdem tazminatı için, işe giriş ve işten çıkış tarihleri önemli olsa da taşeron işçilerin aradaki boşlukları bu konuda birtakım sorunları oluşturmaktadır. Elbette ki bir taşeron işçi, kıdem tazminatı alabilmesi için, aynı kurum ya da kuruluşta, tüm şartları taşıyor şekilde çalışmış olması ve aralıksız olarak bunu tamamlaması gerekmektedir. Genel olarak kıdem tazminatı hesabı için gereken bilgiler aşağıda ki gibidir.
- İşe Giriş Tarihi
- İşten Ayrılma Tarihi
- Aylık Brüt Ücret
- Yıllık Toplam Brüt İkramiye
- Aylık Brüt Yemek ve Ulaşım Ücreti
- Diğer Brüt Ödemeler (Yıllık Toplam)
- Kümülatif Gelir Vergisi Matrah
Taşeron işçiler tazminat alıyor mu?
İş kanunu çerçevesinde belirtilen şartlar dahilinde, işçilerin kıdem tazminatı alma hakkı doğmaktadır. Yine taşeron işçiler için de İş Kanunu çerçevesinde yer alan şartlar geçerli olurken, bu şartların yerine getirilmesi halinde tazminat alabilmek mümkün olmaktadır. Günümüzde; en merak edilen konular arasında, taşeron işçi kıdem tazminatı alır mı gibi bir durum yer alıyor. Elbette ki bu durumda, işçinin, haksız yere işten çıkarılması halinde böyle bir durum söz konusu olmaktadır. İşçinin, haksız yere iş akdinin feshedilmesi halinde, bu tazminat hakkı ortaya çıkmaktadır. Bazı işletmeler maalesef bu tazminatı ödememek için bazı katı yollara başvursa da işçi haklarını aramak için mahkemeye başvurması halinde olumlu sonuç alabilmek mümkün olmaktadır. Örnek olarak; mobing uygulanarak işçinin işten çıkarılması hedefleniyor ise bu durumun tespit edilmesi ve işçi haklarının korunması gerekmektedir.
Geçtiğimiz yıllarda her ne kadar taşeron işçiler bazı hak kayıplarına uğramış olsa da 8 Şubat 2015 tarihi ile birlikte Resmî gazete de yayınlanmış olan düzenleme, Kamu İhale Kanunu içerisinde kıdem tazminatını da içermektedir. Yapılan düzenlemelere göre 2015 tarihli bu belge de kıdem tazminatı hesaba katılırken, işe giriş tarihleri ön planda tutulacaktır. Buna göre de 11 Eylül 2014 tarihinden önce işten çıkarılmış olan kişilerin, kıdem tazminatı alma hakkı bulunmamaktadır. Eğer ki, şartları taşıyor ve haksız sebeplerden dolayı, belirtilmiş tarihten sonra işten çıkarılmış iseniz, taşeron işçi olarak, kıdem tazminatınızı alabilmek üzere; ilgili mahkemeye ‘’ kıdem tazminatı davası ‘’ açarak, hakkınızı arayabilir ve tazminatlarınızı işletmelerden talep edebilirsiniz. Yine mahkemeye başvurmadan önce, işveren ile görüşerek durumu bildirebilir ve bir anlaşma yaparak, haklarınızı onlardan direkt olarak talep edebilirsiniz.
Kıdem tazminatımı nasıl alırım?
Sizlere hak olarak tanınmış olan ‘’ kıdem tazminatı ‘’ için belirlenmiş tutarları tahsil edebilmek için en az süre ile 1 yıl çalışmış olmanız gerekmektedir. Bu çalışma süresi kıdem tazminatı alacağınız işletmede aralıksız olarak tamamlanması gerekiyor. Eğer ki, 6 aylık bir çalışma sonrasında boşluğunuz var, işe giriş/ çıkış söz konusu ve sonrasında da bir 6 ay çalışmış iseniz; bu durumda son çalıştığınız 6 ay ele alınacağından dolayı, ‘’ kıdem tazminatı ‘’ alma hakkınız bulunmamaktadır. 12 aylık bir sürekli çalışma durumunda süre tamamlanacak ve tazminat alma hakkınız doğacaktır. Bunun yanı sıra, iyi niyet ve ahlak kurallarına aykırı bir davranıştan kaynaklı işten çıkarılmış iseniz, maalesef çalışma süreniz ne olursa olsun böyle bir hakkınız bulunuyor ve tazminat almanız mümkün olmuyor.
Yukarıda yer alan bilgilerin yanı sıra, kadın çalışanlarda ise evlenme dolayısı ile ilk 1 yıl içerisinde kıdem tazminatı alarak işten ayrılmak mümkün olabilmektedir. Bununla birlikte, sigorta süresi ve günlerini doldurmuş olan emeklilik haklarını taşıyan kişiler de kıdem tazminatlarını alarak, işyerlerinden ayrılma hakkına sahip olabilmektedirler.
Diğer Yazılar: